12+1 ΗΛΙΟΤΡΟΠΙΑ του Αλκη Αλκαίου

ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΣ
 12+1 Ηλιοτροπια
του ΑΛΚΗ ΑΛΚΑΙΟΥ

Βιβλίο με CD

Μπείτε εδώ και αποκτήστε το 
https://www.pantelisthalassinos.com

Τραγουδούν ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΣ, ΛΙΖΕΤΑ ΚΑΛΗΜΕΡΗ, ΦΑΙΔΡΑ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΥ

Συμμετέχει με ένα στίχο δηλ. το +1 ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΕΝΤΖΟΣ

Ακούστε Δείγμα της Δουλειάς: Listen to the Samples

Προλογίζει το βιβλίο ο Δημήτρης Λέντζος:

«12+1 ΗΛΟΤΡΟΠΙΑ»
ΣΑΝ ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΟΥ ΒΑΝ ΓΚΟΓΚ

«Έχω μια σειρά τραγουδιών του Αλκαίου» μου είπε σχεδόν ψιθυριστά στο αυτί ο Παντελής, μια μέρα στο Παγκράτι.
«Μη πεις τίποτα» μου λέει. Δεν είπα. Αυτά τα πράγματα θέλουν να κρατάς μυστικά και τον λόγο σου. Μετά από λίγο καιρό, που ξαναβρεθήκαμε, μου τραγούδησε πάλι σιγά «Τα βότσαλα»· ένα όμορφο και δυνατό χασάπικο. Ύστερα πέρασε καιρός, ψιλοχαθήκαμε με τον Παντελή.

Νέα του μου έλεγε ο κοινός φίλος Γιώργος Χριστοδούλου, ότι προχωράει δηλαδή αυτή η δουλειά και τι ωραία τραγούδια που είναι. Λίγο μετά, τον Δεκέμβρη του 2012, άκουσα τα κακά νέα στο ραδιόφωνο «Πέθανε ο στιχουργός Άλκης Αλκαίος…» Στενοχωρήθηκα πολύ. Ήταν ο αγαπημένος μου στιχουργός. Τα τραγούδια του με πιάνανε απ’ τον γιακά και με σφίγγανε στον τοίχο. Έβαλα ένα ποτό, πήρα μια κόλλα χαρτί και έγραψα αμέσως ένα ποίημα. Το L’ ULTIMO BARGO (ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΜΠΑΡΚΟ). Δεν ξέρω, τελικά, γιατί διάλεξα έναν λατινικό τίτλο. Έτσι μου ήρθε. Ο Παντελής με τον Γιώργη τον Χριστοδούλου πήγαν στην κηδεία στην Πάργα. Στον δρόμο, μάλιστα, είχαν ένα ατύχημα. Τούμπαραν με το αυτοκίνητο, τους μάζεψε ο Θάνος Μικρούτσικος τυχαία, που ακολουθούσε. Το L’ ULTIMO BARGO το διάβασα μια μέρα σε μια κοινή μας φίλη και μου είπε «Δημήτρη, αυτό εδώ θα το δώσω στον Παντελή για τα καινούργια τραγούδια του Αλκαίου», και μου το πήρε από τα χέρια. Ο καιρός περνούσε. Καιρός δύσκολος μέσα στην κρίση και σε ένα παράξενο πένθος· χρόνια τώρα που περνάμε.

Όλα αυτά τα χρόνια όταν βρισκόμασταν ρωτούσα πάντα τον Παντελή τι έγινε με τα τραγούδια του Αλκαίου. «Γίνονται», μου έλεγε. Καταλάβαινα ότι ήθελε τον καιρό του. Όταν έχεις κάτι σπουδαίο στα χέρια σου θέλεις και ’σύ να φανείς αντάξιός του. Φέτος, στις αρχές του 2018, με πήρε τηλέφωνο και μου ανακοίνωσε ότι επιτέλους τα «12+1 ΗΛΙΟΤΡΟΠΙΑ», έτσι ονόμασε τον κύκλο αυτών των τραγουδιών, με 12 τραγούδια σε στίχους του Αλκαίου και ένα το δικό μου, είναι έτοιμα. Κολακεύτηκα. Σε λίγες μέρες μού έστειλε πρώτα το δικό μου, ένα παράξενο «κουτσοζεϊμπέκικο», που μου άρεσε πολύ. Μετά από λίγον καιρό μού έστειλε και τα άλλα τραγούδια της εργασίας αυτής και τα άκουσα όλα. Αυτό που με κάρφωσε από την αρχή ήταν ότι πάλι τα τραγούδια αυτά με πιάσανε από τον γιακά και με κολλήσανε σφιχτά στον τοίχο.
Ο Παντελής Θαλασσινός τόσο λυρικός και ευαίσθητος, όπως πάντα, με τις νότες να αναδεικνύουν τα λόγια του ποιητή με τον πιο ωραίο τρόπο. Τα λόγια του Αλκαίου είναι κουβέντες διπλανές, καθημερινές, σαν πέτρες στις τσέπες μας για όλον τον κόσμο, στους λιθοβολισμούς των αναμάρτητων και των πετυχημένων!
Οι μελωδίες εδώ του Θαλασσινού είναι μία ακόμη δυνατή στιγμή στην καριέρα του, που έτσι κι αλλιώς τον έχει καθιερώσει ως έναν από τους σπουδαιότερους τραγουδοποιούς, σχεδόν σαράντα χρόνια τώρα. Συγκινήθηκα. Αυτό είναι το μυστικό στα τραγούδια, είπα. Ζήλεψα κιόλας. Αυτή η κατάκτηση του απλού είναι η πιο επαναστατική πράξη. Το απλό είναι το πιο ποιητικό πράγμα του κόσμου και το πιο δύσκολο ταυτόχρονα.
Τα ηλιοτρόπια του Θαλασσινού ανοίγουν το πρόσωπό τους μ’ ένα μεγάλο χαμόγελο πάντα στον ήλιο, χωρίς να κλείνουν ποτέ τα μάτια τους.
Άκουσα πολλές φορές τα τραγούδια, σε άλλα στάθηκα πιο πολύ, σε άλλα λιγότερο, αλλά ύστερα ήθελα να τα ξανακούσω όλα από την αρχή, χωρίς καμμιά εξαίρεση. Δεν γλυτώνεις εύκολα από τους στίχους του Αλκαίου και τις μελωδίες του Θαλασσινού. Από την ακρόαση δεν βγαίνεις ποτέ ακέραιος και αρτιμελής. Τραγούδια τόσο κραταιά και τόσο ευάλωτα, πετροβόλα και ωραία αλητήρια, στις γειτονιές του πόθου.
Θυμάμαι, πολύ μικρός στο χωριό μου δεν μπορούσα να καταλάβω γιατί συγκεκριμένα μόνο τραγούδια άνοιγαν με το μυστικό κλειδί τους τις ψυχές των ανθρώπων που τα χόρευαν ως εξαίσιοι χορευτές, αμαρτωλοί και πάσχοντες, και αγίαζαν στις πίστες των ένθεων παθών τους. Είναι, λοιπόν, εκείνα τα τραγούδια που έχουν ανθίσει στις άγονες περιοχές της ανθρώπινης ύπαρξης, που μεγαλώνουν μόνον με τις υγρασίες των αισθημάτων. Τα τραγούδια, όμως, από τέτοιες καλλιέργειες είναι γόνιμα και αποδοτικά. Η εργασία αυτή είναι συμπαγής και μας αποδεικνύει τι είναι πραγματικά αυτό που λέμε κύκλος τραγουδιών, και ότι από αυτό το ελάχιστο μιας πρωτογενούς έμπνευσης μπορεί να γεννηθεί το παν. Ο Παντελής Θαλασσινός με τους στίχους του Άλκη Αλκαίου μάς υπενθυμίζει και κάτι άλλο στον καιρό της ομογενοποίησης και του μακελλειού στο τραγούδι, και όχι μόνο, ότι τα τραγούδια δηλαδή είναι πολύ μεγάλη υπόθεση, τόσο περίπλοκη, όμως, όπως το μυστήριο της ίδιας της ύπαρξης. Τα τραγούδια γίνονται ανθρώπινα μόνο όταν πλησιάζουν το θείο.
Οι ορχήστρες του Θαλασσινού είναι λιτές, δίνοντας χώρο στον λόγο και στο συναίσθημα, ακολουθώντας τον πανάρχαιο τρόπο αφήγησης του τόπου μας, χωρίς πονηριές και κόλπα. Οι ερμηνείες του εσωτερικές και δυνατές με έναν τρόπο μαγικό, που χρόνια ο Θαλασσινός έχει κατακτήσει με πολλά μεγάλα του τραγούδια. Δυνατές στιγμές είναι και οι δύο συμμετοχές της σπουδαίας Λιζέτας Καλημέρη και της νέας πολύ εκφραστικής (το μήλο κάτω απ’ τη μηλιά θα πέσει) Φαίδρας Θαλασσινού.
Αυτά τα ηλιοτρόπια μου όρισαν απόλυτα αυτό το ωραίο κίτρινο του Βαν Γκογκ με μια στάλα αίμα πάνω στα χείλη μου από τα φιλιά και τα όνειρα του κόσμου.
Τελικά, είμαστε βότσαλα μιας θάλασσας παλιάς σαν πρωτόπλαστο τραύμα στα νωπά μέλη των αγαλμάτων.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΕΝΤΖΟΣ

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ
ΤΗΣ ΔΟΥΛΕΙΑΣ ΑΥΤΗΣ

Η Ιστορία με τα “12 +1 Ηλιοτρόπια”, ξεκινάει κάπως έτσι..
Είναι μεσημέρι της 17ης Απριλίου του 2012.. Απ’ το πρωί
τα ραδιόφωνα παίζουν Δημήτρη Μητροπάνο, και αναγγέλουν
το δυσάρεστο γεγονός!
Χτυπάει το τηλέφωνο. Είναι η Λιζέτα
- Παντελή, πρέπει να σε δώ. Να συναντηθούμε, να σου
δώσω κάτι..
- Τι είναι Λιζέτα μου;
- Θα καταλάβεις .. μου λέει
Συναντηθήκαμε λοιπόν το βραδάκι στη “Συλλαβή” της Κικής
και του Φίλιππου, στο Παγκράτι.
- Εχω αυτό το φάκελλο για σένα. Διάβασε και θα καταλάβεις,
γιατί ήθελα ειδικά σήμερα, να σε δω.
Είχε μέσα ένα γράμμα για μένα, απ’ τον Άλκη Αλκαίο,
με ημερομηνία 13 Απριλίου, λίγο πριν το Πάσχα του 2012.
Περιείχε δώδεκα εξαιρετικούς λαϊκούς στίχους,
αριθμημένους κι αραδιασμένους, με σειρά τη δική του.
(Τη σειρά την κράτησα ως σήμερα).
Ο τίτλος 12+1 Ηλιοτρόπια, και γραμμένα για τη νέα δουλειά
του Δημήτρη Μητροπάνου.
Πάνω απ το +1 υπήρχε μια σημείωση,
που μου έλεγε.. Το +1 (στο στούντιο για γούρι)
Γύρισα στο σπίτι, να τον πάρω τηλέφωνο, με την ησυχία μου.
- Άλκη μου, σήμερα πήρα το φάκελλο στα χέρια μου.
Τι ατυχία! Μας προλαβαίνει η ζωή…
- Ειδες καμιά φορά η μοίρα, τι παιχνίδια παίζει Παντελή μου;
- Ναι, Άλκη μου, όταν κάνουμε σχέδια, ο Θεός γελάει…
Μου εξήγησε ότι συζητώντας με το Δημήτρη, έκριναν,
ότι αν είχα και γω το χρόνο, θα ήταν πολύ ωραίο αποτέλεσμα,
μια ολοκληρωμένη δουλειά, με τους τρείς μας, ή έστω
κάποιο απ’ αυτά.
Είχα ήδη συνεργαστεί με το Δημήτρη Μητροπάνο, στην
προηγούμενή του δουλειά, δίνοντας του ένα τραγούδι,
σε στίχους του Οδυσσέα Ιωάννου, με τίτλο “Δίψα ο έρωτας
κι αρμύρα”.
—Νοιώθω ότι τα τραγούδια μείναν παραπονεμένα, του είπα,
γιατί ήταν προορισμένα, να τα βγάλει βόλτα ένας πολύ
μεγάλος τραγουδιστής.
- Να τα γράψεις τα τραγούδια, Παντελή, και να τα πείς εσύ,
μου είπε.
Κλείσαμε το τηλέφωνο, κι είμαι σίγουρος, πως κι οι δύο
νοιώθαμε τα ίδια. Τη ματαιότητα και την απουσία, να μας
ταρακουνά.. Το περαστικό μας παρόν, ήταν απαλλαγμένο
από κάθε ίχνος φιλοδοξίας και υστεροφημίας..
Άρχισα να γράφω τα τραγούδια, ύστερα απο λίγες εβδομάδες,
παίζοντας του μερικά, απ’ το τηλέφωνο.
Θυμάμαι τη χαρά του, και τα ενθαρυντικά του σχόλια,
που με προέτρεπαν να φτιαξω όλα τα τραγούδια..
Του άρεσαν πολύ τα “Βότσαλα”, οι “Σπαθιές στο κύμα”,
το “Πανέρι”, “Ο δρόμος το γραμμα κι ο ταχυδρόμος”,
που του τα έφτιαξα ένα Cdάκι και τα άκουγε τις τελευταίες
μέρες της αρρώστιας του, και της ζωής του.
Πάντα άφηνα μια απόσταση, απο τους ανθρώπους
που θαυμάζω. Πάντα είχα το φόβο μην απογοητευτώ, η μην
τους απογοητεύσω, ή μήπως χαλάσω το μύθο, που ‘χα
πλάσει στο μυαλό μου, αλλά και μην τους ζαλίσω και
τους κουράσω. Το Μάλαμα, το Θανάση Παπακωνσταντίνου,
τον Ορφέα, τους Κατσιμιχαίους, το Σαββόπουλο, το Μήτσο
το Χαίνη, το Νίκο Παπάζογλου, το “Μανόλο” το Ρασούλη,
τους έχω, ή τους είχα πολύ ψηλά, και σε απόσταση, μόνο
γι αυτό το λόγο.. (τους άλλους για άλλους).
Τον ξεχωριστό αυτό ανθρωπο, δεν τον γνώρισα από κοντά.
Κοντά ήρθαμε από τις τηλεφωνικές συζητήσεις μας,
μιας και τους τελευταίους μήνες της ζωής του,
δεν ήθελε να τον δω.. Κοντά μας έφεραν τα τραγούδια μας..
Τον θαύμαζα και τον θαυμάζω απεριόριστα για το πάθος του
στα γραπτά του. Για τη λαχτάρα του να έρθει σ’ επαφή
με το ανήκουστο και το φρέσκο, ακόμη και τον τελευταίο
καιρό που είχε δυσκολίες.
Είναι ωραίο να κρίνεται ένας δημιουργός απ το έργο του,
κι όταν μάλιστα, μας έχει ομορφήνει τις στιγμές.
Γι αυτό το λόγο δεν μπορώ να μιλήσω γι αυτόν περισσότερο,
αφήνω σ’ άλλους αυτό το ρόλο.
Ο Αλκης Αλκαίος όπως κι οι άνθρωποι που έκαναν αθάνατα
τραγούδια θα ζει για πάντα στα χείλη μας και στην ψυχή μας ..
Το Δημήτρη το Μητροπάνο τον συνάντησα τρείς φορές
στη ζωή μου.. Η μια ήταν στην Πανσέληνο στην Πλάκα,
που είχε έρθει να μας ακούσει με το Γεράσιμο, η άλλη ήταν
στο Ηρώδειο στη συναυλία του Δημήτρη Παπαδημητρίου,
κι άλλη μια στο στούντιο 111, του Τάκη του Αργυρίου
στο Μοσχάτο, όταν έφτιαχνε το cd “Στη Διαπασών”
Θα ήταν παράλειψη άν δε δημοσίευα στο βιβλίο αυτό,
τους χειρόγραφους στίχους του Αλκαίου.
Έχουν μια μαγεία και μια άλλη δύναμη τα χειρόγραφα ενός
μεγάλου ποιητή. Σου δίνουν κάτι απ’ την ατμόσφαιρα.
Οι παρτιτούρες σε απλή μορφή με τις συγχορδίες,
οι “οδηγοί” - όπως τους λέμε εμείς στο σινάφι μας, -
είναι για να βοηθήσουν τους μουσικούς και τα παιδιά,
να παίξουν τα τραγούδια μας όπως είναι, και για να
ολοκληρωθεί αυτή η δουλειά. Γι αυτό άλλωστε, έγινε βιβλίο.
Το βιβλίο αυτό προσθέτει άλλον ένα νεωτερισμό,
στον πολύπαθο χώρο της μουσικής επικοινωνίας.
Στο βιβλίο αυτό που κρατάτε, στην τελευταία του σελίδα
υπάρχει ένα CD ή ένα USB στικάκι.
6 ολόκληρα χρόνια για να γίνουν τραγούδια οι στίχοι
του Βαγγέλη Λιάρου (Αλκη Αλκαίου).. μάλλον είναι πολλά,
αν κρίνω απ τα 3,5 χρόνια που έκανα για το «Καλαντάρι»,
του Ηλία, και τα 2,5 για το «Να ‘ταν ο πόλεμος χορός»
του Φασουλά..
του Άλκη, μιας και παρακολουθούσε μέσω e-mails
την εξέλιξη.
Απο κοντά κι φίλος μου ο Θανάσης Συλιβος με τις
πολύτιμες συμβουλές του, ως πιο παληός στο βιβλίο.
Πολύτιμο για μένα και το τετραήμερο, που ηχογράφησα
στη Χίο, τα μπουζούκια και τα τύμπανα, και σωτήρια
η βοήθεια του σπουδαίου βιολιστή Σταμάτη Πούπαλου,
που αποδειχθηκε και πολύ καλός ηχολήπτης στο
αυτοσχέδιο αλλά καλόηχο στουντιάκι του στο Λατόμι..
Εκει το Μανολάκι κι ο Μιχαλάκης πέταγαν φωτιές,
στο μπουζουκι και στα τύμπανα.
Είναι αυτό που είχα φανταστεί, χωρίς εκπτώσεις..
Οι ηχογραφήσεις έγιναν στο υπόγειο του σπιτιού μου.
Τέλος ευχαριστώ πολύ όσους αγάπησαν αυτά τα τραγούδια,
κι ιδιαίτερα τη Λιζέτα και τη Φαίδρα.
Τα Βότσαλα τ’ αφιερώνω στο Γιώργο Χριστοδούλου.
Το σημείωμα αυτό, προσπαθώ να το απαλλάξω από
βαρύγδουπες κουβέντες, και να είμαι περισσότερο
περιγραφικός. Είχα δασκάλους που με συμβούλεψαν
γι αυτό.
“Μίλα σεμνά, για τα σημαντικά.. Δεν περιγράφονται,
όσο και να φωνάξεις. Οι βαριές οι λέξεις είναι μόνο για
τα ασήμαντα”
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΣ

Παίζουν:

Στέλλα Βαλάση: Σαντούρι
Πέτρος Βαρθακούρης: Κοντραμπάσο, ακουστική κιθάρα
Μιχάλης Βούκουνας: Τύμπανα, τουμπερλέκι
Παντελής Θαλασσινός: Ακουστική κιθάρα
Σωτήρης Μαργώνης: Βιολί
Πάρις Περυσινάκης: Μαντολίνο, Τζουρά
Μανόλης Στάθης: Μπουζούκι
Νίκος Τσιατσούλης: Κρουστά
Λευτέρης Χαβουτσάς: Κιθάρα κλασσική, και άταστη
Ντίνος Χατζηϊορδάνου: Ακορντεόν
Νάνα Μπινοπούλου: Β΄ φωνές
Majed Ali: Τρίγωνο

Ενορχηστρώσεις: Παντελής Θαλασσινός, Πέτρος
Βαρθακούρης, Λευτέρης Χαβουτσάς
Ηχοληψία: Παντελής Θαλασσινός, Σταμάτης Πούπαλος
Ηχογράφηση: Στούντιο “Κουτουρού”, και “ στου παππού”
Μίξεις: Γιώργος Καρυώτης - Σιέρρα Στούντιος
Mastering Παραγωγή CD: Digital Press Γιάννης Ιωαννίδης
Φωτογραφίες: Νίκος Κουστένης, Γιώργος Σπανός,
Νατάσσα Παυλάτου, Σπύρος Τρουπάκης,
Ελένη Συμεωνίδου.